Wpływ zmian politycznych na strukturę zatrudnienia

W czasie komunizmu w naszym kraju gospodarka była centralnie planowana i prowadzona była strategia przyspieszonej industrializacji, czyli uprzemysłowienia. Wówczas rozwijał się głównie przemysł ciężki, zlokalizowany przede wszystkim w miejscach eksploatacji złóż surowców mineralnych oraz w pobliżu dużych miast, ze względu na rynek zbytu i dostęp do wykwalifikowanej siły roboczej. Powstawały duże dysproporcje w rozwoju gospodarczym poszczególnych regionów kraju. Na skutek prowadzonej przez rządzących państwem strategii, w II połowie XX wieku przemysł stał się najważniejszym czynnikiem zmian społeczno- gospodarczych w Polsce. Z roku na rok zwiększała się liczba osób zatrudnionych w przemyśle.

Zmiany gospodarcze po 1989 roku

Po 1898 roku w Polsce rozpoczęła się transformacja gospodarcza i ustrojowa. Zaczęły obowiązywać zasady wolnego rynku. To była trudna przemiana dla wielu zakładów. Wcześniej stosowano przestarzałe technologie. Był przerost zatrudnienia. Nie znano zasad konkurencji na wolnym rynku. Konieczna była restrukturyzacja wielu zakładów, żeby koszty wytworzenia towaru nie były wyższe od ceny jego sprzedaży. Restrukturyzacja polegała na zmianie struktury organizacyjnej, modernizacji technologii produkcji. Redukowano zatrudnienie i ograniczono przywileje socjalne. Pojawił się w wielu firmach dział marketingu. W wyniku zmian nastąpił kryzys przemysłu w Polsce. Spadła produkcja, a zatrudnienie zmniejszyło się o około 40%. Jedne zakłady upadały, inne likwidowano. Dla wielu państwowych zakładów jedyną szansą była prywatyzacja czyli to sprzedaż akcji lub udziałów Skarbu Państwa osobom prywatnym. Do końca 2011 roku aż 89% zakładów państwowych sprywatyzowano. Tylko strategiczne firmy zostały państwowe np.  firmy energetyczne, czy zbrojeniowe. Mimo tego, restrukturyzacja przemysłu przyniosła też wiele pozytywnych skutków.

• polski przemysł w wyniku modernizacji stosuje coraz nowocześniejsze, mniej energochłonne i materiałochłonne technologie produkcji.
• Znacznie wzrosła wydajność pracy i wartość wykwalifikowanych pracowników.
• Zwiększyło się zróżnicowanie struktury produkcji przemysłowej, w której coraz większy udział mają produkty przemysłu zaawansowanej technologii.
• Dogodne warunki rozwoju gospodarczego przyciągają zagranicznych inwestorów.

 Dużej zmianie uległa struktura zatrudnienia. Spadło zatrudnienie w rolnictwie i przemyśle na rzecz sektora usług.

Obecnie Polskie władze starają się przyciągnąć inwestorów zagranicznych, oferując ulgi i zwolnienia podatkowe. Takie preferencyjne warunki prowadzenia działalności gospodarczej obowiązują w Specjalnych Strefach Ekonomicznych. Jest ich w Polsce 14 i utworzono je głównie na obszarach dotkniętych największym bezrobociem, by dać szanse zatrudnienia lokalnej społeczności oraz rozwijać dany region.

Zapamiętaj

Prywatyzacja – zmiana stosunków własnościowych polegająca na zwiększeniu udziału osób prywatnych w procesie gospodarowania, czyli uzyskanie prawa własności składników majątku państwowego, samorządowego, jego zorganizowanych części (np. przedsiębiorstw) przez osoby fizyczne lub prawne (z ponad 50‑procentowym udziałem kapitałowym osób fizycznych)

Restrukturyzacja – zmiana struktury gospodarczej kraju lub przedsiębiorstwa mająca zwiększyć ich wydajność lub funkcjonalność. Działanie mające na celu przeprowadzenie zmian w organizacji podmiotu gospodarczego (modyfikacja struktury, restrukturyzacja zatrudnienia), jego efektywnego dostosowania technicznego i ekonomicznego (restrukturyzacja finansowa i majątkowa), odpowiadającego nowym zadaniom.

Gospodarka centralnie sterowana – model gospodarki nakazowo-rozdzielczej, który zakłada ustalanie i narzucanie przez państwo: cen, płac oraz charakteru produkcji i dystrybucji na poziomie centralnego planu.

Gospodarka rynkowa – rodzaj gospodarki, w której decyzje dotyczące zakresu i sposobu produkcji podejmowane są przez podmioty gospodarcze (gospodarstwa domowe, gospodarstwa rolne, przedsiębiorstwa, instytucje finansowe, rząd), kierujące się własnym interesem i postępujące zgodnie z zasadami racjonalności gospodarowania.

 

Źródło: epodręczniki.pl